Het broedseizoen is begonnen en dan is er alle aanleiding de vogels te observeren. In mijn beperkte beleving zijn er twee soorten vogels. Van de ene soort lijken de vrouwtjes sterk op de mannetjes; bij de andere soort verschillen ze juist sterk van elkaar. Het gedrag van die twee soorten blijkt daardoor ook te verschillen, terwijl goed beschouwd alleen de kleuren van het verenkleed anders zijn. Als mannetje en vrouwtje een gelijk gekleurd verenkleed hebben dan nemen ze samen de zorg voor de jongen. Verschilt dat van elkaar dan staat het vrouwtje alleen voor de taak om de jongen groot te brengen. Een schrijnend voorbeeld daarvan is de eend met legsels van wel 10 eieren. Als die zijn uitgebroed gaat manlief op de wieken de wijde wereld in en blijft het vrouwtje in haar eentje achter om de schare groot te brengen. Gelukkig komt de natuur haar te hulp en zorgt ervoor dat de jongen meteen het nest verlaten om hun eigen kostje te zoeken.

Zo vergaat het ook de hoenders zoals fazanten, kippen e.d.; de hanen laten de opvoeding van het talrijke, maar redelijk zelfstandige kroost over aan de vrouwtjes. Steltlopers zoals grutto’s, tureluurs e.d. lijken wel op elkaar en hebben dus de gezamenlijke zorg ook al scharrelt het kroost net als bij de eenden en hoenders zelf het voedsel bij elkaar. Hetzelfde geld voor ganzen en zwanen. Futen en meerkoeten waarvan mannetje en vrouwtje sterk op elkaar lijken hebben kroost dat net als bij eenden direct het nest verlaat maar blijven tot aan hun volwassen gewicht jengelen om voedsel. Vanwege die intensieve zorg hoeven ze hooguit 3 jongen per keer groot te brengen. Zangvogels, roofvogels, uilen e.d. moeten onderling veel op elkaar lijken omdat beide ouders nodig zijn om het soms talrijkekroost, dat in het nest blijft te voeden tot het vliegvlug is.

Opeens vroeg ik mij af of bij de mens zoiets ook een rol speelt. In hun baltsperiode proberen de vrouwtjes hun kledij uiterlijk sterk van de mannetjes te onderscheiden o.a. met lang haar, minirok, hoge hakken en felle kleuren. Ik heb me laten vertellen dat er vrouwtjes zijn die zich in hun baltsdans soms tooien als een vogel met struisveren en zo. Op het hoogtepunt van de balts, in hun bruidskleed, is het verschil met het mannetje het grootst. Daarna neemt het uiterlijke verschil sterk af. Zouden de vrouwtjes in de gaten hebben dat ze anders het gevaar lopen om hoofdverantwoordelijke te worden voor de opvoeding van de kinderen ? In Afrikaanse landen dossen de vrouwen zich opvallend anders dan de mannen en wat zie je: de vrouwen staan er met de opvoeding van het kroost vrijwel alleen voor net als hun gevederde vriendinnen. Barpraat ?

Ed Sjoerdsma.